NOBEL ÖDÜLLÜ BİLİM ADAMLARININ ÇAĞRISINA TÜRK BİLİM ADAMLARININ CEVABI

Çeşitli dallarda Nobel Ödülü almış olan elli üç bilim adamı ve yazarın imzaladığı Türkler ve Ermeniler arasında hoşgörü, iletişim ve işbirliği için çağrıda bulunan bir metin 9 Nisan 2007 tarihinde New York’daki  Elie Wiesel Vakfı tarafından yayımlanmıştır.  Bu metinde, özetle,  Türk ve Ermeni toplumlarına hükümetlerini Türk-Ermeni kara sınırının açılması, sivil toplum örgütlerinin işbirliği çerçevesinde karşılıklı güven ortamının oluşturulması, iki ülke arasında resmi temasların arttırılması ve temel özgürlüklerin sağlanması konularında işbirliğine davet etmeleri hususları yer almakta ve ayrıca “Ermeni soykırım?” konusunun iki toplum arasında farklı algılandığı belirtilerek uzlaşma için çalışmaların sürdürülmesi istenmektedir.

Ermeni Araştırmaları Enstitüsü’nün girişimiyle bu çağrıya cevap olmak üzere hazırlanmış olan bir metin, adları ekli listede kayıtlı  86 Türk bilim adamı, yazar ve emekli büyükelçi tarafından imzalanmış bulunmaktadır.

Metnini aşağıda sunduğumuz bu cevapta, özetle, Nobel Ödüllü bilim adamlarının çağrısının memnuniyetle karşılandığı,  bu çağrının iki toplum arasında kanalların açık tutulmasına yardımcı olacağı ve sivil toplum örgütleri arasında ilişkilerin geliştirilmesinin bu bağlamda en uygun yöntem olduğu belirtilmektedir. Soykırım iddiaları konusunda,  Birleşmiş Milletlerin 1948 Sözleşmesi’ne göre bir eylemin soykırım olabilmesi için yetkili mahkemenin özel kastın bulunduğuna karar vermesi gerektiği, Osmanlı Ermenileri için böyle bir kastın bulunmadığı, ancak düşünce özgürlüğü çerçevesinde farklı değerlendirmeler yapılabileceği ifade olunmaktadır. Taraflar arasında diyalog kurulması bağlamında ise Türkiye’nin Ermenistan’a bir tarih komisyonu kurulmasını önerdiği hatırlatılarak Elie Weisel Vakfı gibi kurumların taraflar arasında görüş alış verişine yardımcı olabileceği vurgulanmaktadır.

TÜRK BİLİM ADAMLARI VE YAZARLARININ NOBEL ÖDÜLLÜ BİLİM ADAMLARININ ÇAĞRISINA CEVABI

Biz aşağıda imzası bulunan Türk bilim adamları ve yazarları, “The Elie Wiesel Foundation for Humanity” tarafından 9 Nisan 2007 tarihinde yayımlanan çağrıyı memnuniyetle karşıladık. Bu çağrıyı Ermeni ve Türk halkları arasında diyalog kapılarının oluşturulmasına, ileride de açık tutulmasına ve barış kültürünün meyve vermesine yardımcı olacak bir adım olarak değerlendiriyoruz. Bu konuda bize düşen olumlu katkıları sunmaya hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.

Osmanlı Devleti döneminde olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti döneminde de Türk ve Ermenilerin yakın ilişkiler içinde birlikte yaşamış bulundukları ve bu birlikteliğin ortak kültür değerleri oluşturduğu yadsınamaz. Bu ortak kültür değerlerinin, gelecekteki ilişkiler açısından bir temel oluşturabileceğini düşünüyoruz.

Birinci Dünya Savaşı’nda yaşanmış bulunan trajik olayların Osmanlı Devleti’ndeki Türklere, Ermenilere ve diğer halklara büyük acılar çektirdiğini biliyor ve günümüzde sorumluluk taşıyan herkesin benzer acıların bir daha yaşanmaması için aktif olarak çaba göstermesi gerektiğine inanıyoruz. Biz bu katkıyı sunmaya hazırız. Bu bağlamda, birinin büyük kayıpları için üzüntü duyulurken, aynı coğrafyada yaşayan diğerlerinin —yadsınamayacak derecede belgelendirilmiş- acı kayıplarını yok saymanın ve bu konuda seçici davranmanın hakça bir davranış olmadığını ve günümüzde yaşanan uyuşmazlığın temel nedeninin bu tür dogmatik davranışların sürdürülmesi ile farklı düşüncenin ifadesine kapalılık olduğu değerlendirmesini yapıyoruz.

Elie Wiesel Vakfı’nın çağrısındaki somut önerileri değerlendirdik. Sivil toplum örgütleri arasındaki ilişkileri geliştirerek karşılıklı güveni arttırmanın bu konuda en uygun önlem olacağı kanısındayız. Son dönemlerde Ahdamar Kilisesi müzesinin restore edilerek açılışına Türk ve Ermeni yetkililerin birlikte katılmış bulunmasını resmi temaslar bağlamında yapıcı bir adım olarak değerlendiriyor, bu temasların artmasını temenni ediyoruz.

Türkiye ile Ermenistan arasındaki hava yoluyla ulaşım kapıları açıktır. Bu bağlamda, çok sayıda Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşının Türkiye’de konuk işçi olarak çalışmakta bulunması, iki Cumhuriyetin vatandaşları arasındaki dostluğu besleyecek nitelikte bir olgudur. İki ülke arasındaki kara sınır kapısı, bu kapının kapanmasına yol açan sebepler ortadan kalktığında elbette açılacaktır. Ayrıca, iki ülke arasındaki sınırın Ermenistan Cumhuriyeti tarafından tanındığının ve değiştirilmesinin talep olunmadığının açıkça ve resmen ilanı hiç kuşkusuz resmi ilişkilerin oluşturulmasına katkıda bulunacaktır. Zira, Türkiye topraklarının bir bölümünün Ermenistan’ın bağımsızlık bildirgesinde Batı Ermenistan olarak tanımlanması, Ermenistan Cumhuriyeti’nin ileriye dönük yayılmacı emelleri bakımından soru işaretlerinin doğması sonucunu vermiştir.

Türkiye 1915 yılında diğer Osmanlı yurttaşları arasında Osmanlı Ermenilerinin yoğun biçimde yaşadığı trajik olayları 1948 Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi çerçevesinde soykırım suçu olarak değerlendirmemektedir. Bir eylemin hukuken soykırım sayılması için, yetkili mahkemenin bir ulusal, etnik, ırksal veya dinsel grubun sırf o gruba mensup olduklar? gerekçesiyle tamamen veya kısmen yok edilmesi kastının bulunduğuna (dolus specialis) karar vermesi gerekmektedir. Türk ve yabancı birçok akademisyen eldeki bilgi ve belgeleri de?erlendirdikten sonra, Osmanlı Ermenilerine soykırım uygulanması kastının bulunmadığı sonucuna varmıştır. Ancak, bir komitenin veya başka grupların bu konuda farklı değerlendirme yapmalarını, onların düşünce özgürlüğünün sonucu olarak görmekteyiz. Benzer şekilde, eldeki bilgi ve belgelerle bizim de farklı düşüncemizi açıklama özgürlüğümüzün bulunduğu kanısındayız. Bunun yanında gerek Ermeni tarihçileri ve diğer ilgililer, gerek konuyla ilgilenen herkes ile bu konuyu ortak komitelerde görüşmeye hazır bulunduğumuzu, diyalogun sorunları çözme alanında tek çare olduğunu düşündüğümüzü ilan ederiz. Esasen Türkiye Cumhuriyeti bu konuda Ermenistan’a resmi bir öneri sunmuş ve 1915 olaylarının öncesi ve sonrası ile ortak bir tarih komisyonunda incelenmesini, bu komisyona üçüncü ülke uzmanlarının da katılmasını önermiş, bu önerisine bir ön adım olarak tüm arşivlerinin açık olduğunu ilan etmiştir. “Elie Wiesel Foundation” gibi kurumların, dü?üncelerin karşılıklı olarak ifade edileceği ve saygı ile karşılanacağı, ortak düşünce ve görüş teatisi forumlarının harekete geçirilmesine yardımcı olmaları, talep edilen anlayış ve uzlaşmayı sağlamaya yardımcı olacaktır.

CEVAPTA İMZASI BULUNAN TÜRK BİLİM ADAMLARI VE YAZARLAR

1. Prof. Dr. Tahsin AKALP - İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı
2. Prof. Dr. Seçil KARAL AKGÜN - ODTÜ Tarih Bölüm Başkanı
3. Prof. Dr. Şahin AKKAYA - İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dekanı
4. E. Büyükelçi Gündüz AKTAN - Yazar
5. Prof. Dr. Ali AKYILDIZ - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
6. Doç. Dr. Gülşen Seyhan ALIŞIK - Marmara Üniversitesi
7. Prof. Dr. Deniz Ülke ARIBOĞAN - Bahçe?ehir Üniversitesi 
8. Doç. Dr. Yavuz ASLAN - Atatürk Üniversitesi 
9. Doç. Dr. İbrahim Ethem ATNUR - Atatürk Üniversitesi 
10. Prof. Dr. Yusuf AVCI, İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Fakültesi Dekanı
11. Prof. Dr. Süheyl BATUM - Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü
12. Prof. Dr. Taner BERKSOY - Bahçeşehir Üniversitesi 
13. Prof. Dr. Süleyman BEYOĞLU - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
14. Prof. Dr. Gülay Öğün BEZER - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Ortaçaı Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
15. Prof. Dr. Ali ATIF BİR – Bahçeşehir Üniversitesi
16. Prof. Dr. Naz ÇAVUŞOĞLU - İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı
17. Doç. Dr. Sadi ÇAYCI - ASAM Uluslararası Hukuk Danışmanı 
18. Prof. Dr. Mehmet ÇELİK - Bahçeşehir Üniversitesi
19. Prof. Dr. Kemal ÇİÇEK - Türk Tarih Kurumu
20. Ercan ÇİTLİOĞLU - Bahçeşehir Üniversitesi 
21. Prof. Dr. Sebahat DENİZ - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı Başkanı
22. E. Büyükelçi Filiz DİNÇMEN
23. Prof. Dr. Uluğ ELDEGEZ - İstanbul Üniversitesi
24. Prof. Dr. Vahdettin ENGİN - Marmara Üniversitesi
25. Prof. Dr. İsmail ERÜNSAL - Marmara Üniversitesi 
26. Prof. Dr. Yavuz ERCAN - Ankara Üniversitesi Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü Müdürü
27. Prof. Dr. Ahmet ETÜCE - Bahçeşehir Üniversitesi
28. Prof. Dr. Suat GEZGİN - İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı
29. Prof. Dr. Müfit GİRESUNLU - İstanbul Üniversitesi 
30. Prof. Dr. Ufuk GÜLSOY - Marmara Üniversitesi
31. Prof. Dr. Nurbay GÜLTEKİN - Bahçeşehir Üniversitesi
32. Prof. Dr. S. Selçuk GÜNAY - Atatürk Üniversitesi 
33. Prof. Haluk GÜRGEN - Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı
34. Prof. Dr. Erhan GÜZEL - İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı
35. Prof. Dr. Yusuf HALLAÇOĞLU - Türk Tarih Kurumu Başkanı
36. Doç. Dr. Oğuz İÇİMSOY - Marmara Üniversitesi 
37. Prof. Dr. Mücteba İLGÜREL - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yakınçağ Tarihi Emekli Kurucu Bölüm Başkanı
38. Dr. Erdal İLTER - Yazar
39. Doç. Dr. Mehmet ?NBA?I - Atatürk Üniversitesi 
40. Doç. Dr. Kamer KASIM - Abant İzzet Baysal Üniversitesi 
41. Prof. Dr. Fahri KAYAD?B? - İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı
42. Prof. Dr. Mustafa KEÇER - İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı
43. Prof. Dr. Selami KILIÇ - Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı
44. Doç. Dr. Murat KOÇ - Marmara Üniversitesi 
45. Prof. Dr. Enver KONUKÇU - Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Enstitüsü Müdürü
46. Prof. Dr. Kemalettin KÖROĞLU - Marmara Üniversitesi- Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkan Yardımcısı
47. Prof. Dr. Nuri KÖSTÜKLÜ - Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı
48. Prof. Zekeriya KURŞUN - Marmara Üniversitesi- Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı
49. Doç. Dr. Sedat LAÇİNER - Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Başkanı
50. E. Büyükelçi Faruk LOĞOĞLU - Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı
51. E. Büyükelçi Ömer Engin LÜTEM - ASAM Ermeni Araştırmaları Enstitüsü Başkanı
52. Prof. Dr. Nurşen MAZICI - Marmara Üniversitesi
53. Prof. Dr. Hasan MERİÇ - İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı
54. Prof. Dr. Özcan MERT - Marmara Üniversitesi
55. E. Büyükelçi Tansu OKANDAN - Yazar
56. Prof. Dr. Besim ÖZCAN - Atatürk Üniversitesi 
57. Prof. Dr. Hikmet ÖZDEMİR - Türk Tarih Kurumu Ermeni Araştırmaları Merkezi Başkanı
58. Prof. Dr. Necdet ÖZTÜRK - Marmara Üniversitesi 
59. Prof. Dr. Nihat ÖZTOPRAK - Marmara Üniversitesi 
60. Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK - İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı
61. Doç. Dr. Bilgehan PAMUK - Atatürk Üniversitesi 
62. Prof. Dr. Mesut PARLAK - İstanbul Üniversitesi Rektörü
63. Doç. Dr. Said POLAT - Marmara Üniversitesi
64. Prof. Dr. Ömer Asım SAÇLI - Bahçeşehir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı
65. Prof. Dr. Hüseyin SALMAN - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
66. Prof. Dr. Günay SARIYAR - İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı
67. Doç. Dr. Sema SOYGENİŞ - Bahçeşehir Üniversitesi
68. Doç. Dr. Orhan SÖYLEMEZ - Marmara Üniversitesi
69. E. Büyükelçi Ömer ŞAHİNKAYA
70. Prof. Dr. Hale ŞIVGIN - Gazi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
71. E. Büyükelçi Bilal N. ŞİMŞİR - Tarihçi
72. Prof. Dr. Ahmet ??M??RG?L - Marmara Üniversitesi 
73. E. Büyükelçi Pulat TACAR - Yazar
74. Prof. Dr. Mehmet Şükrü TEKBAĞ - İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı
75. E. Büyükelçi Sanlı TOPÇUOĞLU - ASAM Genel Yayın Yönetmeni
76. Prof. Dr. Korkut TUNA - Edebiyat Fakültesi Dekanı
77. Prof. Dr. Muammer UĞUR - İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı
78. Prof. Dr. Sema UĞURCAN - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Edebiyati Bilim Dalı Başkanı
79. Prof. Dr. Şafak URAL - İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı
80. E. Büyükelçi Necati UTKAN 
81. Prof. Dr. Mustafa Çetin VARLIK - Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı
82. Prof. Dr. Halil YANARDAĞ - İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı
83. Prof. Dr. Şenay YALÇIN - Bahçeşehir Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı
84. Prof. Dr. Emine YAZICIOĞLU - İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı
85. Prof. Dr. İbrahim YUSUFOĞLU - İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı
86. E. Büyükelçi Erhan YİĞİTBAŞIOĞLU